Alweer vijf jaar een veilig en warm thuis voor ouderen

Bron: Harderwijker Courant

HARDERWIJK – Afgelopen vrijdag werd stil gestaan bij het 5-jarig bestaan van het Thuishuis aan de Anne Franklaan in Harderwijk.

Helaas ging een groots feest vanwege coronamaatregelen niet door, maar uiteraard hebben de bewoners van het Thuishuis hier op corona-toepasselijk, feestelijke wijze bij stil gestaan.

Deze maand was het exact vijf jaar geleden dat de eerste bewonersgroep de sleutels overhandigd kregen. Destijds werd met een mooie samenwerking van de Gemeente Harderwijk, verhuurder OMNIA en Stichting Thuishuis Harderwijk een prachtige woonvorm voor alleenstaande ouderen neergezet. Een toen nog nieuw en vooruitstrevend project, waar inmiddels al meerdere projecten van door heel Nederland zijn gerealiseerd. Een studentenhuis voor ouderen.

De bewoners van Thuishuis Harderwijk mochten in 2016 zelfs de toenmalige staatssecretaris dhr. Van Rijn voor de lunch ontvangen en ook diverse televisieprogramma’s en andere media schonken graag aandacht aan deze nieuwe vorm van wonen.

In het Thuishuis Harderwijk wonen zeven alleenstaande ouderen, die er voor gekozen hebben met zes andere bewoners in één groot Thuishuis te gaan wonen om eenzaamheid te voorkomen.

In de afgelopen vijf jaren hebben alle en dus ook de helaas inmiddels overleden bewoners, er ‘samen’ hun warme en veilige ‘Thuis’ (huis) van weten te maken.

Dorp wil klooster verbouwen zodat eenzame ouderen er kunnen wonen: ‘Studentenhuis voor senioren’

Bron: ad.nl

Eef Verkleij, (midden) Daan van der Wolf ( rechts ) en Leo de Jong bij het voormalige klooster dat wordt omgebouwd tot appartementen voor alleenstaande ouderen. © Pim Mul

Een klooster kopen en het verbouwen tot ‘studentenhuis voor ouderen’. Dit idee ontstond tijdens een feest van de carnavalsvereniging in Reeuwijk-Dorp en is inmiddels een concreet plan. Wel is er voor het eind van het jaar nog drie ton nodig. Daarom doen de initiatiefnemers nu een beroep op de steun van dorps- en regiogenoten.

,,Toen we hoorden dat het monumentale voormalige klooster in Reeuwijk-Dorp te koop kwam, hebben we al snel plannen gemaakt”, vertelt ondernemer Eef Verkleij. ,,Dat plan kreeg een duw tijdens een feest van de carnavalsvereniging De Reedeurpenarren en inmiddels zijn er zo’n dertig mensen bij betrokken.”

Nonnen

In het klooster naast de Sint-Petrus en Pauluskerk aan de Dorpsweg woonden vroeger nonnen, voordat het een woon-/bedrijfsfunctie kreeg. Het idee is nu om het te verduurzamen en te verbouwen. In het Rijksmonument komen acht huurappartementen met een woon- en slaapkamer, badkamer en pantry, bedoeld voor alleenstaande ouderen. Ook komt er een gezamenlijke woonkamer/keuken en serre voor alle ouderen uit het dorp.

Iedereen kent het beeld van ouderen op een Frans pleintje, dat gevoel willen we hier ook creëren. Eef Verkleij

,,Het wordt een Thuishuis, een idee uit Woerden, dat ook in andere delen van Nederland al succesvol is gerealiseerd. Het Thuishuis heeft ook als doel eenzaamheid tegen te gaan. In de gemeenschappelijke ruimten kunnen senioren straks koffie drinken of een krantje lezen”, vertelt Leo de Jong, voorzitter van de onlangs opgerichte Stichting Monumentaal Erfgoed Reeuwijk, dat het klooster wil kopen.

Studentenhuis voor ouderen

Verkleij, ook bestuurslid, vult aan: ,,Iedereen kent het beeld van ouderen op een Frans pleintje, dat gevoel willen we hier ook creëren. Een soort studentenhuis voor ouderen, maar wel met ruimere appartementen.”

Hoe die eruit komen te zien, tonen de drie aan de hand van tekeningen en een rondleiding door het klooster dat vele mooie en authentieke details en uitzichten kent.

Het Klooster heeft nog veel authentieke details. © Pim Mul

De Jong: ,,Voor senioren is er geen huisvesting in het dorp. Zij moeten nu uitwijken naar Reeuwijk-Brug of een andere plaats, terwijl Reeuwijk-Dorp een heel hechte gemeenschap is. We hopen dat dit ook zorgt voor doorstroming. De appartementen zijn bedoeld voor alleenstaande ouderen met Reeuwijkse roots.” De helft is sociale woningbouw, de andere helft middendure huur.

Crowdfunding

De totale kosten van het project bedragen 2,1 miljoen. Een groot deel daarvan is nodig voor de verduurzaming van het pand, zoals verwarming via 250 meter diepe putten, zonnepanelen en isolatie. ‘Glasgow avant la lettre’, noemen de initiatiefnemers het. Inmiddels is het voorlopig koopcontract getekend en de financiering grotendeels geregeld, maar met de voorwaarde dat er voor het eind van het jaar drie ton is opgehaald via crowdfunding.

Mensen die geld uitlenen, krijgen zo ook een gevoel bij het project. Ze zijn ‘eigenaar’ van een rij stenen of een raam

Geïnteresseerden kunnen daarom 500 euro uitlenen aan de stichting voor tien of twintig jaar tegen respectievelijk 1,5 of 2,2 procent rente. ,,Betrokkenen krijgen zo ook een gevoel bij het project. Ze zijn ‘eigenaar’ van een rij stenen of een raam”, vertelt Daan van der Wolf, die zich onder meer inzet om geld op te halen. Hij heeft nog lang de leeftijd niet van de doelgroep, maar zet zich in vanwege de liefde voor het dorp.

,,Dit plan wordt breed gedragen, ook onder andere generaties”, vertelt De Jong. ,,Twee inloopbijeenkomsten zijn goed bezocht en de eerste leningen zijn verstrekt. Ook kunnen belangstellenden helpen in de vorm van donaties of vrijwilligerswerk als sloop- of verfwerkzaamheden. Het is echt van het dorp voor het dorp.”

Erfgoed verbindt

De drie hopen dat in de tweede helft van 2023 de bewoners hun intrek kunnen nemen in het voormalige klooster. Overigens houdt het voor de stichting niet op. Het doel is om meer monumentaal erfgoed in Reeuwijk te behouden in het belang van de lokale gemeenschap. ,,Erfgoed verbindt. We hebben daarom ook ambities voor de rest van complex, dat bestaat uit de kerk en de school”, vertelt Verkleij.

Meer over het project en de financiering is te vinden op monumentaalerfgoedreeuwijk.nl.

Van klooster tot thuishuis

Bron: kobr.nl

Het voormalige klooster naast de RK Petrus en Pauluskerk op Reeuwijk-Dorp krijgt een sociale bestemming. In het monumentale pand worden acht woningen gerealiseerd voor alleenstaande senioren die geworteld zijn in de Reeuwijkse gemeenschap. Voor het zover is, moet er nog heel wat water door de Rijn – terwijl er al heel wat doorgestroomd is! De slogan ‘van het dorp, voor het dorp’ zal uiteindelijk bewaarheid worden.

door Marlien van Leeuwen

Zoals veel prachtige initiatieven werd ook deze geboren tijdens een feestje: de 55+-carnavalsmiddag van februari 2020. Op die middag kwam het monumentale pand ter sprake dat op dat moment geen bestemming meer had in een zaal vol ouderen wiens hart op het dorp ligt. Eén en één is twee, en zo ging het balletje rollen.

Het mooie van een gemeenschap is dat je weet wie waar goed in is. Zo zijn alle poppetjes benaderd op hun bouwkundige en bestuurlijke kennis, kennis van senioren en zo meer. Het werd een team dat constructief aan het plan werkte. Er werd een thuis- huis-concept ontwikkeld voor Reeuwijk-Dorp.

Oude boom niet verplaatsen
Op dit moment is er geen voorziening voor alleenstaande ouderen op het dorp, maar de woningnood is hoog. Het voormalige klooster waar de nonnen van de lagere school woonden, heeft een enorme inhoud, groot genoeg voor acht woningen. Elke woning krijgt een woon- en slaapkamer en een kleine pantry. Daarnaast komt er een gemeenschappelijke woonkamer en keuken. Het thuishuis-concept – dat al vijftien keer is uitgerold – leert dat de bewoners in de gemeenschappelijke woonkamer leven. Daar staat hun luie stoel. En gemeenschappelijk koken en eten, hoe gezellig is dat!

Businessmodel
Een plan heeft alleen kans van slagen als er een goed businessmodel achter zit. Dat is in dit geval de verhuur, waarmee de investering op termijn wordt terugbetaald. De Stichting Monumentaal Erfgoed Reeuwijk koopt het pand en verbouwt en verhuurt het. De Stichting Thuis Reeuwijk-Dorp draagt bij in de financiering. En nu komt het: voor 500 euro kan iedereen medeparticipant worden. Dat bedrag is een lening en geen gift. Naar gelang de lengte van de inleg (10 of 20 jaar) wordt het rentepercentage berekend. Ook over de kleine lettertjes, de voorwaarden voor de inleg, is uitvoerig nagedacht. Komende vrijdag 22 oktober is er een inloopmiddag van 13.00 tot 16.30 uur en de zaterdag erna van 11.00 tot 16.00 uur.

Het pand gaat niet van je af
Door een pand te bewonen gaat het niet van je af. Het monumentale pand kan na de verbouwing weer decennia vooruit. De alleenstaande ouderen laten allen een woning achter, wat gunstig is voor de krapte op de woningmarkt. En hoe leuk is het als je als participant van de Stichting Thuis Reeuwijk-Dorp voorbij fietst en zegt: ‘Kijk, dat stukje muur is van mij!’

Het plan gaat nog veel verder dan hier is geschetst. Het sociale karakter is groot en het plan is absoluut de moeite waard om in te zien. Dat kan tijdens de inloopmomenten bij het voormalige klooster aan de Dorpsweg, waar het team graag uitlegt waar de gemeenschappelijke logeerkamer, de gemeenschappelijke wasruimte, hobbyruimte, buitenberging, enzovoorts worden gesitueerd.

Nederland zit gevangen in het ‘zorg-denken’

Bron: zorgwelzijn.nl

Veel ouderen zijn ongewenst alleenwonend. Ze zijn niet ziek (genoeg) voor een verpleeghuis, maar dreigen wel te vereenzamen. Voor deze ouderen ontwikkelde Jan Ruyten ‘Thuishuizen’. Een studentenhuis voor tussen de vijf á zeven ouderen en met welzijnswerk om hun netwerk te vergroten. Na veertien jaar zijn er vijf Thuishuizen gerealiseerd. ‘Als je geen zorg nodig hebt, is er geen geld.’

Het Thuishuisproject begon veertien jaar geleden met de ambitie om eenzaamheid bij ouderen te verminderen. ‘In die tijd was ik een van de weinigen die zich daarmee bezig hield’, vertelt Ruyten. ‘Tegenwoordig hoef ik niet meer uit te leggen wat eenzaamheid is. Nu spreekt zelfs de koning over het eenzaamheidsvirus. Dat heeft corona toch ook opgeleverd.’

Huisvesting en welzijnswerk

De oplossing voor die eenzaamheid zocht Ruyten in huisvesting in combinatie met welzijnswerk. ‘Thuishuisprojecten bestaan uit enerzijds Thuishuizen waar vijf tot zeven ouderen met elkaar wonen en anderzijds uit Thuisbezoek. Dat laatste bestaat uit projecten waarmee we eenzame ouderen proberen te bereiken. Zoals het Anwb-AutoMaatje project, een vervoerservice van en voor inwoners, of de Thuisbus, dat is een camper met “pop-up-terrasje” waarmee we de buurt intrekken. Hierbij komen we echt bij mensen in de straat en achter de voordeur en bereiken we grote groepen ouderen.’

Maatschappelijk rendement

Een paar van die ouderen kunnen in het Thuishuis wonen, waarvan er nu vijf in Nederland staan, en twee in aanbouw zijn, in onder andere Harderwijk, Woerden, Winkel, Noordwijk en Emmen. ‘Onafhankelijke onderzoeken hebben aangetoond dat mensen die in die Thuishuizen wonen minder eenzaam zijn en minder zorg gebruiken: minder (psycho)medicatie, minder hulpmiddelen, minder thuiszorg. Daarmee is ons maatschappelijke rendement circa 175 procent.’

Bureaucratie

Hoe komt het dan dat er niet in heel het land Thuishuizen staan? ‘Dat proberen we wel, maar we lopen tegen allemaal bureaucratie en muren aan’, vertelt Ruyten teleurgesteld. ‘Kleinschalige woonvormen voor ouderen zijn populair, maar het wordt altijd gekoppeld aan zorg: het moet betaald worden uit zorggelden. De Thuishuisprojecten die zijn gerealiseerd, zijn er gekomen vanwege welwillende wethouders en bevlogen wooncorporatie directeuren. Tegen de tijd dat het eerste Thuishuis zich heeft bewezen, zijn de betrokken wethouders en directeuren vaak weer vertrokken.’

Zorg-denken

Ruyten probeerde het project landelijk uit te rollen, maar vond ook bij de rijksoverheid geen gehoor. ‘De minister van Volksgezondheid, welzijn en sport, Hugo de Jonge, was enthousiast over ons Thuishuisproject, maar stelde voor dat we financiering bij de Jumbo en Albert Hein moesten zoeken. Landelijke subsidies voor kleinschalige woningen voor ouderen stoelen ook weer op een combinatie met de zorg. Nederland zit kortom erg gevangen in het zorg-denken, terwijl het gros van de ouderen geen zorg nodig heeft. Ze hebben gewoon een plek nodig waar ze prettig kunnen wonen, zonder te vereenzamen. Alle rapporten en adviezen over dit onderwerp lijken dit wel te beseffen, maar zoals oud-wethouder van Amsterdam Jan Shaefer ooit zei: in gelul kan je niet wonen.’

Samen oud worden in een Thuishuis

Bron: zorgsaamwonen.nl

‘Dat is toch niets voor mij’, dacht Enny (59) toen haar dochter haar wees op het Thuishuis in Woerden. De dochter van Enny woont in het complex waar het Thuishuis is gevestigd en hoorde dat er een appartement vrij kwam. ‘Wil je je moeder wel zo dichtbij hebben?’, vroeg ze. Dat was geen probleem, maar juist leuk. Enny ging kijken en was na enige aarzeling verkocht. ‘Ik twijfelde omdat ik me best goed in mijn eentje vermaak. Maar ik wilde ook niet in mijn eentje in een flat wonen.’ Het Thuishuis bood wat ze zocht: samen met vijf anderen oud worden, maar wel de regie houden. ‘Ik werk nog twee dagen in de week in een museum en na mijn werk trek ik me graag terug. Hoewel het ook gebeurt dat ik als ik thuis kom van mijn werk lekker aan tafel kan aanschuiven.’

Wasdag Bewoners van een Thuishuis hebben een eigen woonruimte van ongeveer 40 vierkante meter met een woonkamer, pantry, eigen badkamer en slaapkamer. Ze delen voorzieningen als de huiskamer, tuin, logeerkamer, keuken en de wasmachine. ‘Ieder heeft een eigen wasdag. Zaterdag is mijn wasdag. Natuurlijk kun je ook op andere dagen wassen als je daar maar even afspraken over maakt.’ Die flexibiliteit vindt Enny fijn. ‘Het verloopt over het algemeen heel ontspannen.’ Als er wat is, bespreken ze het met elkaar. ‘Goed communiceren en respect hebben voor elkaar is belangrijk.’ Coördinator Lotte Ruyten houdt een oogje in het zeil, maar springt alleen bij als de bewoners er zelf niet uitkomen.

Delen De medebewoners van Enny zijn tussen de 56 en 85 jaar. Drie mannen en twee vrouwen. Binnenkort komt er een nieuwe bewoner bij. Enny heeft een stukje over het Thuishuis geschreven in de lokale krant en daar zijn diverse reacties op binnengekomen. Lotte voert een kennismakingsgesprek met een kandidaatbewoner. Het is belangrijk dat toekomstige bewoners de visie onderschrijven: samen op een leuke manier oud worden. Het is bedoeld voor alleenstaande ouderen die hun eigen sociale netwerk willen (her)ontwikkelen. Bewoners van het Thuishuis Woerden huren van corporatie GroenWest. ‘Het is fijn dat de woningen betaalbaar zijn. Eerst vond ik de ruimte wat klein, maar je moet niet vergeten dat je veel gemeenschappelijke voorzieningen deelt. Dus heb je eigenlijk veel ruimte.’

Lamp Eén keer per week komen er twee dames de gemeenschappelijke ruimte schoonmaken en één keer per week helpt een vrijwilliger met het onderhoud van de tuin. Verder doen de bewoners alles zelf. ‘Ieder heeft een eigen taak. Ik doe de boodschappen, een ander verzorgt de administratie en zo pakt ieder een klus op die hem of haar ligt’, vertelt Enny. De bewoners overleggen maandelijks met elkaar. ‘Deze huisvergaderingen zijn vooral praktisch van aard, maar ook kunnen er persoonlijke punten en groepspunten naar voren komen. Over het wassen van vitrages en het ontdooien van de vriezer.’ De bewoners zijn verantwoordelijk voor de gemeenschappelijke ruimte. Ook voor de inrichting. ‘We gaan binnenkort een nieuwe kamerlamp kopen. De mannen vinden dat onzin, maar we vrouwen willen het wat huiselijker maken. Ik hoop dat de nieuwe bewoner een vrouw is’, lacht Enny.

Knutselen ‘Op dinsdag en donderdag koken de mannen. Op de andere dagen kookt ieder voor zich in de gemeenschappelijke keuken, maar eten we het wel gezamenlijk.’ Ze vieren de feestdagen samen zoals kerst en Koningsdag. Enny zwengelt deze activiteiten regelmatig aan. ‘Dat is misschien mijn Limburgse achtergrond maar ik hou ervan om er iets feestelijks van te maken. Samen het Songfestival kijken en naar het voetbal op televisie met wat hapjes erbij.’ Wie zin heeft, speelt een spelletje. De schoonzoon van Enny heeft laatst nog een potje geschaakt met een bewoner. ‘Marion, een medebewoonster, en ik houden van knutselen. Dat doen we regelmatig. Dat soort dingen doe je makkelijker samen dan alleen. Je motiveert elkaar. We hebben sinds kort een dressoir in de gemeenschappelijke ruimte waar we de knutselspullen in hebben opgeborgen.’

Pap Enny vindt het prettig dat de bewoners een beetje voor elkaar zorgen. ‘Laatst was er één van ons ziek en dan zorg je dat diegene soep krijgt. Dat geeft een veilig gevoel. Je bent onderdeel van een groep. Mensen kijken naar je om. Je blijft je nuttig voelen.’ Ze vindt het ook fijn dat ze haar huis niet uit hoeft contact te vinden. Enny was bang voor teveel sociale controle maar dat is haar erg meegevallen. ‘Het gaat soepel. Ik had niet verwacht dat het zo vanzelfsprekend zou gaan.’ En het allerbelangrijkste vindt ze dat ze zichzelf kan zijn. ‘Ik voel me mezelf hier. Zo loop ik gewoon in mijn pyjama naar de keuken om pap te maken.’